Als je samen verder door het leven wilt en dat wilt bezegelen met een contract, zijn daar verschillende mogelijkheden voor. Als trouwen een te grote stap is en een samenlevingscontract te vrijblijvend, dan is het geregistreerd partnerschap een goede oplossing. Hier lees je wat het inhoudt.
Je wilt samen een leven opbouwen en dat bestaat niet alleen uit samen zíjn, maar ook samenwonen. Misschien wil je daarom wel samen een huis kopen, en komen er in de loop van de tijd mogelijk ook kinderen. Dit zijn geen alledaagse gebeurtenissen en juist daarom is het belangrijk dat je ze goed organiseert en zowel financieel als juridisch onderbouwt. Dan gaat het om een helder contract met daarin goede afspraken, vastgelegd door een notaris.
Het voordeel van een geregistreerd partnerschap is dat je meteen samen verantwoordelijk bent voor allerlei zaken die je met elkaar aangaat. Je koopt samen een huis, en krijgt samen de verantwoordelijkheid over eventuele kinderen. Bij overlijden heeft de langstlevende recht op alle spullen en het huis. Familieleden kunnen daar niet tussenkomen. Dat is vaak een hele geruststelling. Bovendien heb je recht op elkaars pensioen dat tijdens het partnerschap wordt opgebouwd. We zetten al die afspraken die met een geregistreerd partnerschap meteen geregeld zijn, hier nog even op een rij.
Het lijkt op een huwelijksakte, maar is eenvoudiger
Trouwen en een geregistreerd partnerschap aangaan, verschillen tegenwoordig niet meer zoveel van elkaar. In tegenstelling tot trouwen is een geregistreerd partnerschap echter minder omvangrijk. Je kunt het samen met de notaris regelen en hebt er verder niets bij nodig. Een samenlevingscontract is ook een optie, maar is meer vrijblijvend. Je zou dat zelfs zonder notaris kunnen regelen, maar of je nu wel of niet daarvoor naar een notaris stapt, met een samenlevingscontract is niet alles geregeld. Je bent niet elkaars erfgenaam en je hebt niet automatisch recht op elkaars pensioen mocht een van beiden alleen achterblijven. Als er kinderen in het spel zijn, heb je met een samenlevingscontract niet automatisch het ouderlijk gezag. Ook dat is belangrijk om te weten.
Daarmee is direct duidelijk dat een geregistreerd partnerschap juridisch en financieel veel zaken wél regelt, die in een samenlevingscontract niet automatisch geregeld zijn. Eigenlijk is dat net als bij een huwelijksakte, maar dan eenvoudiger en vaak ook minder kostbaar.
Afsluiten van een geregistreerd partnerschap
Afspraak maken
Je hebt bij het afsluiten van een geregistreerd partnerschap als eerste de ambtenaar van de burgerlijke stand nodig. Met hem of haar maak je een afspraak. Je bepaalt de datum waarop je het partnerschapscontract gaat ondertekenen, samen met twee tot vier getuigen. Al met al neemt het organiseren van een geregistreerd partnerschap, inclusief het bepalen wat er allemaal in komt te staan, zo’n vier tot zes weken. Dat valt mee toch? Als je weet dat een huwelijk vaak een jaar van tevoren al wordt gepland.
Controle
De ambtenaar van de burgerlijke stand zal de geboortegegevens controleren in de Basisregistratie Personen (BRP). Deze gegevens zijn gebaseerd op de geboorteakte van in Nederland geboren burgers. Als zo’n akte er om wat voor reden dan ook niet is, dan is het mogelijk zelf een beëdigde verklaring over de geboortegegevens af te leggen.
Getuigen
Het is verplicht om minimaal twee en maximaal vier getuigen aan te melden die achttien jaar of ouder zijn. In uitzonderlijke gevallen zijn zelfs zes getuigen nodig (in een ziekenhuis of gevangenis). Kies je favo broer of zus, neef of nicht, vriend of vriendin. Je kunt ook getuigen via de gemeente regelen, maar daar moet je voor betalen.
Locatie kiezen
Je kunt het partnerschap in het gemeente- of stadhuis sluiten. In sommige gemeenten zijn er ook andere locaties beschikbaar. Soms kun je een zelfgekozen locatie opvoeren, maar die moet dan wel aan een aantal eisen voldoen. Als je dat wilt, is het goed daarnaar te informeren.
Verdeling van bezit
Dan is er nog de keuze om in wettelijke beperkte gemeenschap van goederen het contract aan te gaan of onder partnerschapsvoorwaarden. Dat is afhankelijk van hoe je gezamenlijke bezittingen wilt verdelen bij overlijden of het beëindigen van de relatie.
In beperkt gemeenschap van goederen betekent dat alle bezittingen en schulden van voor het geregistreerd partnerschap van dezelfde persoon blijven en alles daarna is van samen. Als je uit elkaar gaat, worden die bezittingen en schulden dan ook op die manier verdeeld. Elk heeft de helft. Wie een geregistreerd partnerschap aangaat en bijvoorbeeld een huis koopt is automatisch samen eigenaar. Het huis behoort aan beiden en je bent beiden verantwoordelijk voor de hypotheekschuld. Wil je dat anders afspreken dan moet je dat vastleggen in partnerschapsvoorwaarden.
Achternaam kiezen
Vervolgens is het belangrijk om een achternaam te kiezen. Houd je die van jezelf of neem je de achternaam van de partner aan. Je hebt meerdere keuzes: de eigen achternaam (ook wel geboortenaam genoemd), de achternaam van de partner, de eigen achternaam – de achternaam van de partner, de achternaam van de partner – de eigen achternaam. Overigens, op officiële documenten zoals een paspoort, identiteitskaart of rijbewijs blijft altijd jouw eigen achternaam staan. Ook als de burgerlijke staat verandert. Je kunt wel de achternaam van de partner op deze documenten laten vermelden.
Ondertekenen
Na het afsluiten van de aktes moeten deze ondertekend worden. De gemeente slaat deze akte op in het huwelijksregister en in het register van de burgerlijke stand.
Gezag kinderen
Worden er kinderen geboren dan ben je dus automatisch samen ouder. Met een geregistreerd partnerschap heb je allebei ouderlijk gezag. Bij een partnerschap tussen mensen van gelijk geslacht is dat niet automatisch zo. Daarvoor moet een van beide naar de rechter om juridisch ouder van het kind te worden.
Pensioen
Met een geregistreerd partnerschap bestaat het recht op partnerpensioen en eventueel nabestaandenpensioen.
Kosten
De kosten voor het afsluiten van een geregistreerd partnerschap verschillen per gemeente. Op sommige momenten kan een geregistreerd partnerschap zelfs gratis afgesloten worden. Het is handig om ernaar te informeren.
Bij uit elkaar gaan
Mochten de wegen scheiden dan is een contract als een geregistreerd partnerschap belangrijk om problemen voor te zijn. Je kunt je relatie beëindigen zonder tussenkomst van een rechter. Een notaris of een advocaat heb je wel nodig. Het is tenslotte wel een juridisch contract. Als er minderjarige kinderen bij betrokken zijn, moet er wel een rechter aan te pas komen. Er worden in dat geval afspraken over de kinderen gemaakt zoals een ouderschapsplan en er wordt bepaald of en door wie er kinderalimentatie moet worden betaald. Dat is bij wet vastgelegd, ongeacht welke vorm van samenleving je hebt.
Je start net als bij een huwelijk een echtscheidingsprocedure. Met een geregistreerd partnerschap bestaat er een bovendien een wettelijke partner-alimentatieregeling voor als je uit elkaar gaat. Dat betekent heel kort gezegd dat de meestverdienende partner de minstverdienende partner na de breuk een maandelijkse vergoeding moet betalen.
Bij overlijden
Bij overlijden van een van beide partners erf je alles van elkaar als er sprake is van een geregistreerd partnerschap. Alle bezittingen gaan over op de ander. De familie kan daar vooralsnog niet tussen komen, en de partner kan in de woning blijven. Het betekent ook dat de hypotheekschuld dan op de schouders van de overgebleven partner terecht komt. Het kan in dat geval belangrijk zijn een overlijdenrisicoverzekering af te sluiten. Bij het aangaan van een hypotheek zal daarover worden gesproken. Wil je het erven van spullen anders regelen dan moet dat worden vastgelegd in een testament.
Als je toch wilt trouwen
Je kunt vanuit een geregistreerd partnerschap later alsnog trouwen als daar de voorkeur naar uitgaat. Andersom kan dat niet.