Wat is het verschil tussen trouwen en geregistreerd partnerschap? Hoewel trouwen nog steeds de populairste optie is, kiezen steeds meer koppels voor een geregistreerd partnerschap.
Maar waarin verschillen deze twee opties precies? En waarom zou je kiezen voor een geregistreerd partnerschap in plaats van een huwelijk?
In deze blog leggen we je precies uit wat de overeenkomsten en verschillen tussen trouwen en geregistreerd partnerschap zijn. We bespreken de juridische en financiële aspecten, de verschillen rondom de ceremonie en wat er gebeurt bij een eventuele ontbinding. Na het lezen van deze blog weet je precies welke optie het beste bij jullie past: trouwen of geregistreerd partnerschap.
Trouwen of geregistreerd partnerschap: wat houdt het in?
Als je een officiële verbintenis met je partner wilt aangaan, kun je in Nederland kiezen tussen trouwen en een geregistreerd partnerschap. Beide opties bieden juridische bescherming en bepaalde rechten en plichten, maar er zijn ook belangrijke verschillen. Hieronder leggen we uit wat trouwen en geregistreerd partnerschap precies inhouden.
Wat is trouwen?
Trouwen is een wettelijk erkende verbintenis die wordt vastgelegd bij de gemeente. Dit gebeurt via een officiële ceremonie en kan zowel voor de wet als in een religieuze setting plaatsvinden.
Belangrijke kenmerken van een huwelijk:
- Je moet elkaar het jawoord geven.
- Er zijn minimaal twee getuigen nodig (maximaal vier).
- Je kunt kiezen voor gemeenschap van goederen of huwelijkse voorwaarden.
- Een huwelijk kan alleen worden beëindigd via een echtscheiding of door overlijden.
Wat is geregistreerd partnerschap?
Het geregistreerd partnerschap werd in 1998 in Nederland ingevoerd als juridisch alternatief voor het huwelijk. Oorspronkelijk was het bedoeld voor paren van hetzelfde geslacht, omdat zij destijds niet konden trouwen, maar inmiddels kiezen ook steeds meer heterostellen hiervoor.
Een geregistreerd partnerschap lijkt in veel opzichten op een huwelijk, maar er zijn wel een paar verschillen die we verderop zullen toelichten.
Belangrijke kenmerken van een geregistreerd partnerschap:
- Je hoeft elkaar niet verplicht het jawoord te geven.
- Er zijn minimaal twee getuigen nodig (maximaal vier).
- De financiële en juridische regelingen zijn grotendeels gelijk aan een huwelijk.
- In sommige gevallen kan een geregistreerd partnerschap zonder rechter worden beëindigd, mits er geen minderjarige kinderen zijn.
- Een geregistreerd partnerschap kan later eenvoudig worden omgezet in een huwelijk.
Zowel trouwen als een geregistreerd partnerschap biedt wettelijke bescherming en zekerheid, maar afhankelijk van jullie situatie kan de ene optie beter bij jullie passen dan de andere.
Verschil tussen trouwen en geregistreerd partnerschap: de juridische verschillen
Als je twijfelt tussen een huwelijk of een geregistreerd partnerschap, vraag je je misschien af of er juridisch gezien grote verschillen zijn. Het korte antwoord? Bijna niet.
De meeste juridische aspecten zijn gelijk, zoals rechten rondom bezittingen, ouderlijk gezag en erfrecht. Het enige echte verschil zit in de manier waarop een huwelijk en een geregistreerd partnerschap kunnen worden beëindigd.
Een officiële verbintenis heeft invloed op verschillende juridische zaken. Hieronder zetten we alle belangrijke punten voor je op een rij, zodat je een weloverwogen keuze kunt maken.
1. Gemeenschap van goederen of huwelijkse voorwaarden
Sinds 2018 geldt bij zowel een huwelijk als een geregistreerd partnerschap automatisch de beperkte gemeenschap van goederen. Dit betekent dat:
- Alle bezittingen en schulden die al vóór de verbintenis bestonden privé blijven.
- Alles wat tijdens het huwelijk of partnerschap wordt opgebouwd gezamenlijk bezit wordt.
Wil je hiervan afwijken? Dan kun je bij de notaris specifieke afspraken laten vastleggen:
- Bij een huwelijk heet dit huwelijkse voorwaarden.
- Bij een geregistreerd partnerschap heet dit partnerschapsvoorwaarden.
Conclusie: Er is geen verschil; De regels rond eigendom en vermogen zijn bij trouwen en geregistreerd partnerschap gelijk
2. Ouderlijk gezag en erkenning van kinderen
De regels rondom ouderlijk gezag en erkenning zijn tegenwoordig gelijk voor een huwelijk en een geregistreerd partnerschap. In beide gevallen krijgen ouders automatisch gezamenlijk ouderlijk gezag zodra zij een kind krijgen of adopteren.
Uitzondering: Bij lesbische stellen geldt dit niet als de duomoeder en de biologische moeder gebruik hebben gemaakt van een bekende donor. In dat geval moet de duomoeder het kind eerst erkennen om juridisch ouder te worden.
Wanneer jullie een geregistreerd partnerschap aangaan nadat jullie al een kind hebben gekregen, krijgt de partner automatisch het ouderlijk gezag op het moment van registratie, mits hij of zij het kind al heeft erkend. In deze situatie hoeven jullie dus geen extra stappen te ondernemen om het gezag officieel te maken.
Conclusie: Er is geen verschil: Bij zowel een huwelijk als geregistreerd partnerschap is het gezag automatisch geregeld.
3. Erfrecht bij geregistreerd partnerschap
Het is misschien geen onderwerp waar je graag bij stilstaat, maar wel een belangrijk aspect om over na te denken als je een geregistreerd partnerschap of huwelijk aangaat: de erfenis.
Hoe wordt de erfenis verdeeld?
Als jullie een geregistreerd partnerschap of huwelijk hebben, worden jullie automatisch elkaars erfgenaam. Dit betekent dat wanneer één van jullie overlijdt en er geen testament is opgesteld, de langstlevende partner automatisch de nalatenschap ontvangt.
Eventuele kinderen hebben ook recht op een erfdeel. Tegenwoordig krijgen kinderen dat bedrag niet meer direct, maar pas na het overlijden van beide ouders. Dit voorkomt dat de langstlevende partner financieel in de problemen zou kunnen komen na het overlijden van de ander.
Wil je meer weten over de verdeling van een erfenis in het geval van een geregistreerd partnerschap? Lees dan ons uitgebreide artikel over erfrecht bij geregistreerd partnerschap.
Testament
Hoewel de wettelijke verdeling automatisch geldt, kun je zelf bepalen hoe de erfenis wordt verdeeld door een testament op te stellen. In een testament kun je precies vastleggen wie wat erft en of je bijvoorbeeld bepaalde eigendommen aan specifieke personen wilt nalaten.
Via onze notarissenkaart vind je eenvoudig een betrouwbare notaris bij jou in de buurt voor advies en het opstellen van een testament. Zo regel je alles snel en eenvoudig!
Conclusie: Er is geen verschil tussen een huwelijk en een geregistreerd partnerschap als het gaat om erfrecht. De langstlevende partner erft automatisch, tenzij er in een testament of voorwaarden iets anders is vastgelegd.
4. Beëindiging: scheiding of ontbinding
Hoewel niemand bij het aangaan van een huwelijk of geregistreerd partnerschap rekening houdt met een mogelijke scheiding, is het toch goed om te weten hoe de beëindiging juridisch geregeld is. Hier zit namelijk een belangrijk verschil tussen trouwen en een geregistreerd partnerschap.
Beëindiging van een huwelijk (echtscheiding)
Een huwelijk kan alleen op de volgende manieren worden beëindigd:
- Via echtscheiding – Dit gebeurt altijd via de rechter. Beide partners moeten een officiële scheiding aanvragen.
- Via ontbinding na scheiding van tafel en bed – Dit komt weinig voor, maar is een optie waarbij het huwelijk juridisch blijft bestaan, terwijl de partners apart leven. De ontbinding verloopt via de rechter.
Conclusie: Een huwelijk kan alleen via de rechter worden beëindigd.
Beëindiging van een geregistreerd partnerschap (ontbinding)
Een geregistreerd partnerschap kan op twee manieren worden beëindigd:
- Zonder rechter – Als er geen minderjarige kinderen zijn, kan het partnerschap in overleg worden beëindigd via een notaris of advocaat. Beide partners moeten hiervoor een verklaring ondertekenen.
- Via de rechter – Als er wel minderjarige kinderen zijn, moet het partnerschap worden ontbonden door een rechter, net als bij een huwelijk.
Belangrijk: Als één van de partners niet wil meewerken aan de beëindiging van het geregistreerd partnerschap, is alsnog een rechter nodig.
Conclusie: Een geregistreerd partnerschap kan eenvoudiger worden beëindigd dan een huwelijk, mits er geen minderjarige kinderen zijn.
5. Internationale erkenning geregistreerd partnerschap
Hoewel in Nederland een huwelijk en geregistreerd partnerschap juridisch gezien dus vrijwel gelijk zijn, is het belangrijk om te weten dat een geregistreerd partnerschap niet overal ter wereld erkend wordt.
Wat betekent dit in de praktijk?
- In sommige landen wordt een geregistreerd partnerschap gezien als een huwelijk, waardoor partners dezelfde rechten hebben.
- In andere landen wordt een geregistreerd partnerschap helemaal niet erkend, waardoor partners daar juridisch gezien geen rechten hebben.
- Bij internationale verhuizing of huwelijk met een buitenlandse partner is het belangrijk om vooraf te controleren of een geregistreerd partnerschap juridisch geaccepteerd wordt in het betreffende land.
Wil je zeker weten hoe een geregistreerd partnerschap in het buitenland wordt erkend? Informeer dan bij de ambassade of overheid van het desbetreffende land.
Wil je meer weten over de internationale erkenning van een geregistreerd partnerschap? Lees dan ons artikel hierover.
Conclusie: In tegenstelling tot een huwelijk, wordt een geregistreerd partnerschap niet in elk land erkend. Indien internationale erkenning voor jullie belangrijk is, kan dit een doorslaggevende factor zijn bij de keuze tussen een huwelijk en een geregistreerd partnerschap.
Financiële verschillen tussen trouwen en geregistreerd partnerschap
Bij de keuze tussen een huwelijk of geregistreerd partnerschap kunnen financiële verschillen en belastingvoordelen een belangrijke rol spelen. In de praktijk zijn er geen financiële verschillen tussen trouwen en een geregistreerd partnerschap.
Toch is het goed om te weten hoe bepaalde financiële regelingen, zoals belastingvoordelen, pensioen en aansprakelijkheid bij schulden, werken. Hieronder bespreken we de drie belangrijkste financiële aspecten, zodat je precies weet waar je aan toe bent.
1. Fiscale voordelen en belastingregels
Voor de Belastingdienst maakt het geen verschil of je getrouwd bent of een geregistreerd partnerschap hebt. In beide gevallen worden jullie automatisch elkaars fiscaal partner.
Voordelen van fiscaal partnerschap:
- Je kunt bepaalde inkomsten en aftrekposten gunstig verdelen, wat belastingvoordeel kan opleveren.
- Je hebt recht op belastingvrije schenkingen van je partner, bijvoorbeeld bij erfenissen of giften.
- Je kunt gezamenlijk aangifte doen, wat in sommige gevallen voordeliger kan zijn.
Let op:
- Wonen jullie samen zonder huwelijk of geregistreerd partnerschap? Dan ben je niet automatisch fiscaal partner. Dit kan alleen als je aan bepaalde voorwaarden voldoet, zoals samen een huis bezitten of een notarieel samenlevingscontract hebben.
Tip: Willen jullie zekerheid over fiscale voordelen, pensioen of schulden? Overleg dan met een financieel adviseur of notaris om de beste keuze voor jullie situatie te maken
Conclusie: Er is geen verschil in fiscale regels tussen een huwelijk en een geregistreerd partnerschap.
2. Pensioen en partnerpensioen
Bij pensioenopbouw is er geen verschil tussen een huwelijk en een geregistreerd partnerschap. In beide gevallen heeft de langstlevende partner automatisch recht op het nabestaandenpensioen (partnerpensioen), tenzij hierover andere afspraken zijn gemaakt binnen het pensioenfonds.
Conclusie: In principe is er geen verschil, maar check altijd bij het pensioenfonds of er specifieke voorwaarden of keuzes van toepassing zijn.
3. Schulden en aansprakelijkheid
Of schulden gezamenlijk of privé zijn, hangt af van een aantal factoren.
Schulden bij een huwelijk of geregistreerd partnerschap na 2018
Als jullie na 2018 een huwelijk of geregistreerd partnerschap zijn aangegaan en geen voorwaarden hebben opgesteld, dan geldt de beperkte gemeenschap van goederen. Dit betekent dat:
- Schulden van vóór het huwelijk of geregistreerd partnerschap privé blijven.
- Schulden die tijdens het huwelijk of partnerschap worden gemaakt gezamenlijk zijn, tenzij anders afgesproken.
Schulden bij een huwelijk of geregistreerd partnerschap vóór 2018
Zijn jullie vóór 2018 getrouwd of een geregistreerd partnerschap aangegaan en hebben jullie geen voorwaarden laten opstellen? Dan geldt de algehele gemeenschap van goederen, wat betekent dat:
- Jullie volledig aansprakelijk zijn voor alle schulden, ook als je partner ze heeft gemaakt.
Hoe voorkom je gezamenlijke aansprakelijkheid?
Wil je voorkomen dat schulden gezamenlijk worden? Dan kunnen jullie huwelijkse of partnerschapsvoorwaarden laten opstellen bij de notaris. Hierin kun je vastleggen dat schulden gescheiden blijven en wie waarvoor verantwoordelijk is.
Via onze notarissenkaart vind je eenvoudig een betrouwbare notaris bij jou in de buurt voor advies en het opstellen van partnerschapsvoorwaarden. Zo regel je alles snel en eenvoudig!
Conclusie: Er is geen verschil in aansprakelijkheid voor schulden tussen trouwen en geregistreerd partnerschap, zolang er geen afwijkende voorwaarden zijn opgesteld.
Verschil trouwen en geregistreerd partnerschap op de dag zelf: hoe ziet de ceremonie eruit?
Naast de juridische en financiële verschillen, kan ook de invulling van de dag zelf een belangrijke rol spelen bij jullie keuze. Trouwen wordt vaak gezien als een feestelijke en symbolische gebeurtenis, terwijl een geregistreerd partnerschap meestal een praktischere en minder formele aangelegenheid is. Maar wat zijn precies de verschillen?
De ceremonie bij een huwelijk
Een huwelijk is voor veel mensen een grote mijlpaal en wordt vaak gevierd met familie en vrienden. De officiële ceremonie wordt voltrokken door een ambtenaar van de burgerlijke stand, en kan plaatsvinden op het gemeentehuis of een andere officiële trouwlocatie.
Belangrijke elementen van een huwelijk:
- Het jawoord is verplicht – Beide partners moeten elkaar officieel het jawoord geven. Dit is een wettelijk vereiste.
- Minimaal twee getuigen – Er moeten minimaal twee getuigen aanwezig zijn (maximaal vier).
- Mogelijkheid tot religieuze inzegening – Na de wettelijke ceremonie kunnen stellen een religieuze viering houden, zoals een kerkelijke, islamitische of joodse huwelijksinzegening.
De ceremonie bij een geregistreerd partnerschap
Een geregistreerd partnerschap wordt doorgaans als minder ceremonieel ervaren dan een huwelijk. In de basis hoeft het niet meer te zijn dan een administratieve handeling bij de gemeente, al kunnen koppels er wel voor kiezen om er een officiële en feestelijke ceremonie van te maken.
Belangrijke kenmerken van een geregistreerd partnerschap:
- Het jawoord is niet verplicht – Partners hoeven elkaar niet officieel het jawoord te geven.
- Minimaal twee getuigen – Net als bij een huwelijk zijn er minimaal twee getuigen nodig (maximaal vier).
- Niet altijd een religieuze inzegening mogelijk – Niet alle levensovertuigingen erkennen een geregistreerd partnerschap als een officiële verbintenis. In sommige geloofsgemeenschappen is een religieuze zegening wél mogelijk, maar dit verschilt per stroming. Informeer vooraf bij jullie geloofsgemeenschap om te kijken wat de mogelijkheden zijn.
Zijn er echt grote verschillen in de ceremonie?
Wat betreft de invulling van de ceremonie zijn een huwelijk en een geregistreerd partnerschap vrijwel gelijk. Bij beide is het mogelijk om te kiezen voor een sobere of juist uitgebreide ceremonie.
In de praktijk kiezen koppels bij een geregistreerd partnerschap vaker voor een eenvoudige ceremonie, terwijl stellen die gaan trouwen vaker een uitgebreidere viering organiseren. Dit is echter geen vaststaand verschil:
- Het is ook mogelijk om te trouwen met een korte, sobere ceremonie.
- Andersom kan een geregistreerd partnerschap juist met een uitgebreide ceremonie gevierd worden.
In de praktijk zijn er rondom de ceremonie dus slechts twee echte verschillen tussen een huwelijk of geregistreerd partnerschap:
- Bij een huwelijk geef je elkaar verplicht het jawoord, bij een geregistreerd partnerschap is dat niet nodig.
- Bij een geregistreerd partnerschap is een religieuze inzegening niet altijd mogelijk. Als dit belangrijk voor jullie is, is het verstandig om de mogelijkheden vooraf met jullie geloofsgemeenschap te bespreken.
Kosten van trouwen vs. een geregistreerd partnerschap
Of jullie nu kiezen voor trouwen of een geregistreerd partnerschap, de kosten bij de gemeente zijn in principe gelijk.
De meeste gemeenten bieden meerdere opties:
- Uitgebreide ceremonie – Bijvoorbeeld op een speciale trouwlocatie met een persoonlijke toespraak.
- Budgetoptie – Een korte ceremonie op het gemeentehuis zonder extra kosten voor locatie of toespraak.
- Gratis ceremonie – Iedere gemeente moet minimaal 1 moment bieden waarop het gratis is om te trouwen of een geregistreerd partnerschap aan te gaan.
Trouwen of geregistreerd partnerschap: ook een emotionele keuze
Naast de wettelijke en financiële verschillen speelt ook de emotionele kant een grote rol in de keuze tussen trouwen en een geregistreerd partnerschap. Voor veel mensen heeft trouwen een symbolische betekenis: het voelt als een romantische en officiële bekrachtiging van hun liefde. De ceremonie, het jawoord, het dragen van een trouwring en de huwelijksdag als een feestelijke mijlpaal spelen hierbij een belangrijke rol.
Aan de andere kant kiezen sommige stellen juist bewust voor een geregistreerd partnerschap, omdat ze minder waarde hechten aan de traditionele huwelijksrituelen. Voor hen draait het vooral om de juridische zekerheid en de praktische voordelen, zonder de noodzaak van een grootse ceremonie. Ook kan het geregistreerd partnerschap voelen als een laagdrempeliger alternatief voor trouwen, bijvoorbeeld als een stel niet per se een grote bruiloft wil, maar wél hun relatie officieel wil vastleggen.
Welke keuze het beste bij jullie past, hangt dus niet alleen af van de wettelijke en financiële verschillen, maar ook van jullie persoonlijke overtuigingen, wensen en gevoel bij het huwelijk of geregistreerd partnerschap.
Geregistreerd partnerschap omzetten in een huwelijk
Twijfelen jullie tussen een geregistreerd partnerschap en een huwelijk? Dan kan het fijn zijn om te weten dat een geregistreerd partnerschap later eenvoudig kan worden omgezet in een huwelijk. Dit gebeurt via de gemeente en vereist geen aparte ceremonie of rechterlijke tussenkomst.
Deze optie kan vooral interessant zijn als jullie nu alvast alles goed willen regelen, bijvoorbeeld omdat jullie een huis gaan kopen of een kind krijgen, maar op dit moment nog geen bruiloft willen of kunnen geven. Door nu te kiezen voor een geregistreerd partnerschap, hebben jullie direct alle juridische zekerheid, terwijl jullie op een later moment alsnog een feestelijke bruiloft kunnen organiseren.
Geregistreerd partnerschap of trouwen: wat past bij jullie?
Nu je alle juridische, financiële, praktische en emotionele verschillen tussen trouwen en een geregistreerd partnerschap kent, blijft de belangrijkste vraag over: Welke keuze past het beste bij jullie?
Beide opties bieden wettelijke zekerheid en bescherming, maar de beste keuze hangt af van jullie persoonlijke situatie en voorkeuren. Hier zijn een paar belangrijke overwegingen om jullie te helpen bij het maken van de juiste keuze.
Kiezen voor een huwelijk: waarom trouwen?
Trouwen is voor veel mensen meer dan een juridische verbintenis. Het heeft een symbolische en emotionele waarde. De ceremonie, het jawoord en de traditie spelen voor veel koppels een belangrijke rol.
Trouwen is een goede keuze als:
- Jullie waarde hechten aan een ceremoniële en feestelijke bruiloft.
- Het jawoord voor jullie een belangrijk symbool van jullie liefde is.
- Jullie een religieus huwelijk willen laten voltrekken.
- Jullie naar het buitenland verhuizen of trouwen met een partner van een andere nationaliteit (huwelijken worden wereldwijd makkelijker erkend dan geregistreerde partnerschappen).
Kiezen voor een geregistreerd partnerschap: waarom hiervoor kiezen?
Een geregistreerd partnerschap is vaak een praktisch alternatief voor trouwen. Het biedt dezelfde juridische en financiële bescherming, maar zonder de verplichte ceremonie en zonder het jawoord.
Een geregistreerd partnerschap is een goede keuze als:
- Jullie geen grote bruiloft of ceremonie willen, maar het wel officieel willen vastleggen.
- Jullie de mogelijkheid willen hebben om de verbintenis eenvoudiger te beëindigen, zonder tussenkomst van een rechter.
- Jullie een minder formele of traditionele optie zoeken.
- Jullie voor nu alles goed geregeld willen hebben, maar het later alsnog feestelijk willen vieren. In dat geval kunnen jullie een geregistreerd partnerschap later eenvoudig omzetten in een huwelijk.
- Internationale erkenning voor jullie geen doorslaggevende factor is. In sommige landen wordt een geregistreerd partnerschap niet geaccepteerd, terwijl een huwelijk vrijwel overal erkend wordt.
Conclusie: Weinig verschillen, maar deze punten zijn belangrijk
Een huwelijk en een geregistreerd partnerschap zijn in Nederland juridisch vrijwel gelijk. Op het gebied van erfrecht, ouderlijk gezag, fiscale regelingen en aansprakelijkheid zijn er geen verschillen. Toch zijn er een paar punten waarop een huwelijk en een geregistreerd partnerschap wél van elkaar verschillen:
- Het jawoord – Bij een huwelijk is het verplicht om elkaar het jawoord te geven, terwijl dit bij een geregistreerd partnerschap niet nodig is.
- Internationale erkenning – Een huwelijk wordt wereldwijd erkend, terwijl een geregistreerd partnerschap niet in elk land wordt geaccepteerd. Dit kan een belangrijke factor zijn als jullie in het buitenland willen wonen of trouwen met een partner van een andere nationaliteit.
- Religieuze inzegening – Niet alle levensovertuigingen erkennen een geregistreerd partnerschap, waardoor een religieuze inzegening niet altijd mogelijk is. Informeer vooraf bij jullie geloofsgemeenschap als dit een belangrijke overweging is.
- Juridische beëindiging – Een huwelijk kan alleen via de rechter worden beëindigd. Een geregistreerd partnerschap kan zonder rechter worden ontbonden, mits er geen minderjarige kinderen zijn en beide partners instemmen.
- Emotioneel verschil – Voor veel mensen heeft een huwelijk een symbolische en romantische betekenis, met een feestelijke ceremonie, trouwringen en het jawoord. Een geregistreerd partnerschap wordt vaak als een praktischere keuze gezien, zonder de traditionele huwelijksrituelen.
Voor de meeste stellen zijn de verschillen klein, en de keuze tussen trouwen en een geregistreerd partnerschap is vooral een persoonlijke.
Willen jullie een ceremoniële en symbolische viering met internationale erkenning of een religieuze inzegening? Dan past een huwelijk wellicht beter.
Zoeken jullie een minder formele en praktischere verbintenis? Dan is een geregistreerd partnerschap een prima alternatief.
Welke keuze jullie ook maken, het belangrijkste is dat het bij jullie situatie en wensen past.
